09.07.2013 Повеќе од едно лице од двајца мислат дека корупцијата се има влошено во последниве две години, според светското најголемо истражување за јавното мислење за корупцијта на Transparency International. Но испитаниците во истражувањето исто така цврсто веруваат дека мажат да направат промена и имаат желба да преземат акција против покупот. Барометарот на глобална корупција 2013 е истражување кое е спроведено од 114,000 граѓани во 107 држави и ја покажува корупцијата широко распространета низ светот. 27 % од испитаниците дале поткуп кога имале пристап до јавните сервиси и институции во последните 12 месеци, откривајќи дека нема подобрување од претходното истражување.
Сеуште, приближно девет од 10 лица од истражувањето кажуваат дека тие би реагирале против корупцијата и додека две третини од нив кои биле прашани да дадат поткуп одбиле, сугерирајќи дека владата, граѓанскиот и бизнис секторот треба да направат повеќе за да ги ангажираат луѓето во борбата против корупција. Во Македонија податоците говорат дека 82% од испитаниците се спремни да се борат против корупцијата.
gcb_2013_presentation_“Нивото на давање поткуп потсетува дека е многу високо низ светот, но луѓето веруваат дека имаат моќ да ја спречат корупцијата и значаен е бројот на оние кои се подготвени да се борат против злоупоребата на моќ, тајните договори и поткупот” вели Хугет Лабел, претседателката на Transparency International.
Барометарот на глобалната корупција 2013 исто така, утврди дека во многу држави не им се верува на инстуциите кои се борат против корупцијата и дриг вид на криминал. 36 земји ја гледаат полицијата како најмногу коримпирана, и во тие земји во просек 53 % од граѓание кои беа прашани им било побарано да дадат мито во полиција. 20 земји мислат дека судството е најмногу корумпирано, и во тие земји во просек 30% од луѓето кои биле во контакт со судскиот систем им било побарано да дадат мито. Од овој аспект испитаниците што потврдиле дека дале поткуп во Македонија, 19 % истакнале дека имале искуство со давање на поткуп во полиција, 16 % со судството, 13% здраството и 10 % во образованието.
“Владите треба сериозно да го земат во превид овој глас за борба против корупција од нивните граѓани и да одговорат со конкретни акции за да се подигне транспарентноста и отчетноста,” рече Лабел. “Потребно е јако раководство особено од страна на владите во Г20. Во 17 земји исражувањето во Г20, 59 % од испитаниците кажаа дека нивните влади не работат добро во борба против корупцијата.”
Политичарите имаат многу работа за да ја повратат довербата. Барометарот на голобална корупција 2013 покажува криза на довербата во политиката и реална загриженост за капацитетите на оние инситуции кои се одговорини за да ги однесат криминалците до правдата. Во 51 земја низ светот политичките партии се гледаат како најмногу корумпирани институции, додека 55% од испитаниците пак сметаат дека владите се водени од посебен интерес. Во Македонија пак ставовите на испитаниците за корупцијата во однос на институциите најмногу ги издвојуваат политичките партии, судството, јавната администрација и судството.
Политичарите можат да се водат од примерот со објавување на имотната состојба за себе и нивните блиска фамилија. Исто така, политичките партии и индивидуални кандидати, мораат да одговорат од каде се нивние пари за да јасно прикажат кој ги финансира и да се открие потенцијален конфликт на интереси.
Низ светот, луѓето оценуваат дека лидерите не вложуваат доволно напори за да ја сопрат корупцијата која е полоша од пред започнување на финансиската криза во 2008, кога 31 % кажаа дека владините напори за спречување на корупција биле ефикасни. Оваа година овој исказ падна на 22%.
“Владите треба да бидат сигурни дека се јаки, независни и со институциионално добри капацитети за да допринесат во превенција и надоместување на штетата од корупцијата. Премногу луѓе се повредени кога овие клучни институции и основни сервиси се поткопани од злото на корупцијата,” рече Лабeл.
###
Transparency International е водечка глобална граѓанска организација во борбата против корупцијата
Media contact
Chris Sanders
+49 30 34 38 20 666
Email: press@transparency.org
