Вести

15.06.2007 Македонија се' уште претставува рај за перачите на пари. Борбата против корупцијата и криминалот не подразбира пароли, туку конкретни чекори во системот на институции и соодветни реакции на клучните луѓе, порачуваат експертите. Можеме да ја донесеме поранешната романска министерка за правда Моника Маковеј кај нас, но тоа не е гаранција дека ќе бидеме успешни во справувањето со криминалот и корупцијата. Секоја држава функционира на различен законодавен и институционален начин. Странците се немоќни да предложат механизми кои би биле ефикасни во нашите услови, бидејќи тоа дава позитивни резултати во нивни услови.

Не е никаква тајна дека живееме во општество што работи исклучиво со готовина. Секојдневно се внесуваат пари во финансискиот систем на државата и се прикажуваат како готовински пазар. Тоа се прави преку пицериите, бензинските пумпи, преку фирмите и трговските друштва кои работат директно со кеш. Токму таму треба да се препознае перење пари и да се алармира. Имаме илјада прашалници околу нас од каде потекнува нешто, како се збогатиле некои луѓе. Кој да открие?  

14.06.2007 Честото игнорирање на наодите на државната ревизија и полициската акција против шверцерите на мигранти, се најматен, односно најбистар настан во мај, во областа на корупцијата и борбата против неа.

Ова го покажа гласањето во последната месечна анкета „Барометар на корупција – Бистро/Матно“, на новинската агенција Макфакс и на невладината организација „Нулта корупција“, а во која учествуваа 18 главни уредници на национални електронски и печатени медиуми во Македонија.

„Во почетокот на мај во медиумите се појавија извештаите на Државниот завод за ревизија (ДЗР), според кои, во 2004 и 2005 година ненаменски и спротивно на законите, Собранието, јавни претпријатија, здравствени центри, општини и други буџетски корисници, ненаменски потрошиле најмалку 75 милиони евра. Покрај ова, во истите две години, според ДЗР, најмалку 8 милиони евра штета е извршена врз Буџетот поради незаконски јавни набавки. ДРЗ укажува дека според членот 89 од Законот за јавни набавки, надлежниот суд може овие постапки да ги прогласи за ништовни. Но и покрај ова, ниту владините институции, ниту правосудните органи не поведуваат постапки за укинување на незаконските јавни набавки и гонење на сторителите“

Со вакво образложение за игнорирање на наодите на државната ревизија се согласија 13 од 18-те главни уредници, со што предлогот „Непостапување на владините и правосудните органи по наодите на ДЗР“ е оценет како најматен за месец мај. 

13.06.2007 Сите нерешени корупциски случаи во Македонија да бидат објавени на „црна листа“. Кривична и политичка одговорност за несовесните трошаџии на државните пари кои склучиле незаконски финансиски зделки, строга контрола на јавните набавки, зајакнување на внатрешните ревизии, компетентен правосуден систем, забрзување на судските постапки. Ова се некои од препораките кои на Македонија и' ги сугерира Европската комисија за во иднина да постигне успех во борбата против корупцијата и да се одлепи од дното на листата со најразвиените земји со корупција.

„Според индексот за корупција на меѓународната ’Транспаренси‘, Македонија е на многу ниска позиција. Тоа значи дека перцепцијата на широката јавност за корумпираноста во земјата е многу висока. И само еден случај на корупција може да предизвика огромни штети. За да се спречи корупцијата, најважна е нејзината превенција. Затоа треба да се воспостават соодветни правила и прописи, внатрешни контролни механизми и вклучување лица со високи етички стандарди“.

Ова на адреса на одговорните структури во Македонија вчера им го порача потпретседателот на Европската комисија, Сим Калас, од дводневниот форум на шефовите на врховните ревизорски институции на земјите-кандидати и потенцијални кандидати што се одржа во Скопје.

13.06.2007 Дирекцијата за спречување на перењето пари очекува од банките да добие извештаи за сите трансакции на физички лица поголеми од 100.000 денари и на фирмите од над 200.000 денари

Дирекцијата за спречување на перењето пари бара од банките да и' достават финансиски податоци за педесетина фирми и физички лица за изминатите шест години. Дознаваме дека на списокот се и поголеми и познати домашни компании, но и помали во кои постојат роднински врски меѓу сопствениците. Банкарите велат дека досега немало вака обемна акција од страна на оваа државна институција.

Дирекцијата има право да бара вакви информации ако се сомнева во активности поврзани со перење пари и финансирање тероризам. Според нашите информации, Дирекцијата очекува од банките да добие извештаи за сите трансакции на посочените физички лица поголеми од 100.000 денари и на фирмите од над 200.000 денари. Барањето е испратено пред дваесетина дена. Од Дирекцијата не добивме одговор која е целта на оваа акција и за какви сомневања станува збор.

12.06.2007  Освен шестмесечното доцнење на изборот на пет члена на Судскиот совет, дополнително ќе доцни и почетокот на работата на новиот управен суд. Овој суд според законот требаше да почне со работа во мај годинава. Но, поради некомплетноста на Судскиот совет, кој треба да ги избира судиите што ќе работат во управниот суд, тоа не се случи.   

Владата сега на пратениците им предлага по итна постапка да се измени Законот за управната постапка и овој суд да почне да работи 30 дена по изборот на останатите пет члена на Судскиот совет. Измените на Законот се ставени на дневен ред пред пратениците, а пратеничките групи денес ќе ги донесат своите ставови. СДСМ во оваа владина постапка гледа нов начин на пролонгирање на изборот на Судскиот совет.

11.06.2007 Владата го менува Законот за јавни набавки. Наместо досегашната практика за распишување тендер за набавки поголеми од 3.000 евра, Министерството за финансии предлага оваа цифра да биде 5.000 евра. Досегашниот член од Законот за јавни набавки велеше дека набавката од мала вредност, набавувачот во текот на годината може да ја спроведе за купување стоки во вредност од 3.000 евра, при што треба да обезбеди најмалку три понуди, од кои ќе ја избере најповолната понуда.

Од досегашната примена на Законот за јавни набавки произлегло дека долгите рокови за спроведување на редовните постапки, кои во меѓународната практика се предвидени за големи набавки, се непропорционални за сите набавки над 3.000 евра што се пропишани со законот, велат во министерството. На ова, велат тие, укажале и странските експерти, кои сметаат дека таквиот пристап е неекономичен и премногу бирократски, со што драстично се зголемуваат и трошоците за спроведување на постапките за јавни набавки.
Зголемувањето на најнискиот износ за објавување тендер за јавни набавки, многумина учесници на јавните тендери го оценуваат негативно. Тие велат дека со зголемување на износот на јавните набавки нема да се спречат негативностите.  

07.06.2007 База на податоци, неменување на државната администрација една година пред и по избори, како и на јавниот обвинител до истекот на неговиот мандат, се дел од предлозите во новата програма на Антикорупциска комисија.

Се работи за вкупно 34 поважни обемни проблеми кои ќе се решаваат преку 140 активности, кои се предвидени во новата Државна програма за превенција и репресија на корупцијата, што ја изработи Антикорупциската комисија, а која беше презентирана денеска.

„Оценките се дека институциите во Македонија имаат слаб капацитет, постои влијание на политиката, нетранспарентност и подложност на корупција. Токму затоа ние ќе делуваме во овие точки“, изјави денеска претседателката на Антикорупциската комисија Мирјана Димовска, презентирајќи го Акциониот план. 

06.06.2007 Германското претставништво на анти- корупциската организација Транспаренси Интернршнал (ТИ) денес покрена жалба заедно со германското Федерално министерство за економија и технологија против 57 германски компании за наводно плаќање на 11.9 милиони долари мито  во програмата на ОН во Ирак „Нафта за храна“. 

ТИ обвинува дека компаниите ги прекршиле начелата на Организацијата за економска соработка и развој усвоени од страна на Германија и 38 други влади кои поставуваат општествени, еколошки и анти- корупциски стандарди за мултинационалните корпорации.  Германското федерално министерство за економија и технологија има одговорност за меѓународните договори и промовира придржување кон начелата и кога е повикано, испитува можни злоупотреби од страна на германски компании.  

Поднесувањето на жалбата го означува фактот дека во една земја прв пат од владата е побарано да преземе мерки поради начелата на Организацијата за економска соработка и развој кои се однесуваат на корупцијата а во случајот поврзано со програмата „Нафта за храна“. 

04.06.2007 Комисијата за слободен пристап до информациите функционира во затворен круг, тврдат во невладината организација „Промедија“. Најдрастичен пример за нетранспарентност е тоа што Комисијата се' уште не го обелоденува извештајот за работењето во 2006 година на својата веб-страница. Овластената институција која низ сопствен пример треба да ја докаже својата отвореност за јавноста, коментираат во „Промедија“, на овој начин премолчено признава дека е конституирана само за да ја исполни формата, а не и суштината. Извештајот е проследен до Собранието, во него нема никакви тајни, а не е објавен, бидејќи во Комисијата го сметаат како недовршен јавен документ. Една од солуциите за расчистување на ова нерешено прашање е да се побара автентично толкување од законодавниот дом како да се постапи. Најапсурдно од се' е тоа што дури ни новинарите не можат да го добијат извештајот, бидејќи од Комисијата ги упатуваат на Собранието. 

31.05.2007  Законското право за слободен пристап до информации од јавен карактер постои нецела година. Сепак, нема место за задоволство, бидејќи практичната примена не е на посакуваното ниво. Граѓаните поставуваат прашања, трпеливо ги чекаат последните рокови, а администрацијата демонстрира рамнодушност и молчи. Најпогодена категорија се новинарите, за кои податоците обезбедени по еден месец немаат никаква вредност. Отвореноста на институциите за информации се' уште е голем проблем во Македонија. Доволна потврда за тоа е податокот дека, на пример, на една третина од 660 поднесени барања за официјални информации службените лица не дале никакви одговори! Како можен лек за побрзи и поквалитетни услуги се споменува професионализацијата на овластените службени лица. Експертите укажуваат на неопходни корекции во Законот.