Вести

25.06 2007 Во државава се пишуваат „совршени“ закони кои веднаш паѓаат на тестот на применливоста. Непрецизните насоки кој да одработи ги премислуваат институциите. Едноставно речено, никој не сака да изгори рака со конфискација на имот, дури и на донесени решенија. Случајот на Стојмир Петров е школски пример кој во целост ги потврдува маните на законодавството кое не предвидува што понатаму со затајувачите на данок. Имено, за директорот на Институти уште пред две години постои судска пресуда дека затајувал данок и дека на сметка на државата треба да плати 100.000 евра. Но, оваа сума се' уште не е стасана во Буџетот, оти нема кој да ја наплати!

Така, додека државните институции не предвидат кој треба да го наплати данокот, Управата за јавни приходи работи во празно на утврдувањето на потеклото на имотот. Само се вртиме во круг, затоа што целта не се постигнува ако виновниците ги обесиме на столбот на срамот. Останува отворено дали Стојмир Петров и некои други уловени по него за купени станови, изградени палати, фирми, автомобили, непријавени трансакции, префрлени пари и вредности на други имиња во фамилијата и пошироко од пари кои сигурно не се од плата, ќе останат вечни должници на државата. На списокот на затајувачи се и градоначалничката Виолета Аларова, за која е пресметано дека должи 100.000 евра, потоа доктор Борче Петровски треба да плати 150.000 евра, а највисоката сума на даночно затајување од 780.000 евра е пресметана за поранешниот министер за здравство Владо Димов.

21.06.2007  Годишно, по основ на барања за надомест на штета од лица кои биле неосновано или незаконито лишени од слобода, или неоправдано осудени, од сметката на Министерството за правда се одлеваат по околу 350.000 евра. Како најголеми виновници се посочуваат истражните судии, кои како од ракав изрекуваат мерки притвор и кога треба и кога не треба, но и на се поголемиот број случаи на повлечени обвиненија од страна на обвинителите во судските процеси.

Исплатата на обештетувањата Министерството за финансии ги врши присилно, по извршни решенија кои странките ги добиле по судски пат. Ако четворицата обвинети, па ослободени лица од случајот "Раштански лозја"по судски пат успеат да ги добијат бараните осум милиони евра како отштета што поминаа цела година без потреба во притвор, може да падне централниот Буџет, проценуваат експертите.

Опозицијата во Македонија секогаш обвинува дека мерката притвор се одредува од политички мотиви и поради реваншизам, особено кога се апсат и притвараат ексфункционерите непосредно по смената на власта. Упатените службеници од Министерството за правда, пак, предупредуваат дека во последно време грешки во процедурата на лишување од слобода се прават од незнаење, но и намерно, од економски, т.е. криминални причини.

20.06.2007 ДИК се' уште не поведува никаква иницијатива за казнување на политичките партии кои за да ја освојат власта промовираа луксузни кампањи, бидејќи извештаите на ДЗР биле нејасни! Допрва ќе проучуваат што да направат и какви мерки да преземат, ама ветуваат дека тоа ќе биде во најскоро време.
Колебливоста на Државната изборна комисија дали да ги олесни партиските џебови за скромни 5.000 евра се случува цела година по одржаните парламентарни избори и речиси половина година откако врховната ревизорска институција низ многу бројки потврди дека партиите за четири-пет пати ги надминале износите предвидени за кампања. Демократијата е процес што тешко се учи и што долго трае, а за тоа мора да постои силна волја, потенцираат експертите за изборни системи. Според нив, најчестите казни во европските законодавства за партиите се бришење на нивното постоење од регистрите. Одземањето мандати е поретко, но го има.

18.06.2007 Нема веќе одлагање на спроведувањето на решенијата за наплата на 70 отсто персонален данок на доход за непријавени средства, тврди министерот за правда Михајло Маневски. Според него, во измените во Законот за спречување на корупцијата, е вметнато дека наплатата по овој основ, ќе се спроведува согласно Законот за даноци. Досега ваквите решенија донесени од страна на Управата за јавни приходи стоеја во фиока, бидејќи никој не се сметаше за надлежен за наплата на данокот. Еден таков случај е и решението на сега веќе разрешената судијка Снежана Попчевска, на која УЈП уште во декември минатата година и пресмета дека на основ на непријавени средства треба да плати 1 милион и 700 илјади денари.

Измените во Законот за спречување на корупцијата, според Маневски, се со цел да се надминат ваквите недоразбирања и да се заострат казните за прекршителите на законите кои на тој начин нелегално се збогатуваат. Така, во новите измени кои поминаа пред влада, стои дека во постапките за испитување на имот лицата чиј имот се проверува мора да достават докази и извори со кои е стекнат имотот. Во анкетните листови кои се доставуваат до УЈП и Антикорупциската комисија, лицата мора да ја внесуваат секоја измена во рок од 30 дена. УЈП доколку утврди неправилност кај некого има право да оданочи со 70 отсто и при тоа да поведе кривична постапка, за затајување данок. Казните затвор за затајувачите се 3 месеци до 1 година, односно 1 до 3 години доколку тие се службени лица.

15.06.2007 Македонија се' уште претставува рај за перачите на пари. Борбата против корупцијата и криминалот не подразбира пароли, туку конкретни чекори во системот на институции и соодветни реакции на клучните луѓе, порачуваат експертите. Можеме да ја донесеме поранешната романска министерка за правда Моника Маковеј кај нас, но тоа не е гаранција дека ќе бидеме успешни во справувањето со криминалот и корупцијата. Секоја држава функционира на различен законодавен и институционален начин. Странците се немоќни да предложат механизми кои би биле ефикасни во нашите услови, бидејќи тоа дава позитивни резултати во нивни услови.

Не е никаква тајна дека живееме во општество што работи исклучиво со готовина. Секојдневно се внесуваат пари во финансискиот систем на државата и се прикажуваат како готовински пазар. Тоа се прави преку пицериите, бензинските пумпи, преку фирмите и трговските друштва кои работат директно со кеш. Токму таму треба да се препознае перење пари и да се алармира. Имаме илјада прашалници околу нас од каде потекнува нешто, како се збогатиле некои луѓе. Кој да открие?  

14.06.2007 Честото игнорирање на наодите на државната ревизија и полициската акција против шверцерите на мигранти, се најматен, односно најбистар настан во мај, во областа на корупцијата и борбата против неа.

Ова го покажа гласањето во последната месечна анкета „Барометар на корупција – Бистро/Матно“, на новинската агенција Макфакс и на невладината организација „Нулта корупција“, а во која учествуваа 18 главни уредници на национални електронски и печатени медиуми во Македонија.

„Во почетокот на мај во медиумите се појавија извештаите на Државниот завод за ревизија (ДЗР), според кои, во 2004 и 2005 година ненаменски и спротивно на законите, Собранието, јавни претпријатија, здравствени центри, општини и други буџетски корисници, ненаменски потрошиле најмалку 75 милиони евра. Покрај ова, во истите две години, според ДЗР, најмалку 8 милиони евра штета е извршена врз Буџетот поради незаконски јавни набавки. ДРЗ укажува дека според членот 89 од Законот за јавни набавки, надлежниот суд може овие постапки да ги прогласи за ништовни. Но и покрај ова, ниту владините институции, ниту правосудните органи не поведуваат постапки за укинување на незаконските јавни набавки и гонење на сторителите“

Со вакво образложение за игнорирање на наодите на државната ревизија се согласија 13 од 18-те главни уредници, со што предлогот „Непостапување на владините и правосудните органи по наодите на ДЗР“ е оценет како најматен за месец мај. 

13.06.2007 Сите нерешени корупциски случаи во Македонија да бидат објавени на „црна листа“. Кривична и политичка одговорност за несовесните трошаџии на државните пари кои склучиле незаконски финансиски зделки, строга контрола на јавните набавки, зајакнување на внатрешните ревизии, компетентен правосуден систем, забрзување на судските постапки. Ова се некои од препораките кои на Македонија и' ги сугерира Европската комисија за во иднина да постигне успех во борбата против корупцијата и да се одлепи од дното на листата со најразвиените земји со корупција.

„Според индексот за корупција на меѓународната ’Транспаренси‘, Македонија е на многу ниска позиција. Тоа значи дека перцепцијата на широката јавност за корумпираноста во земјата е многу висока. И само еден случај на корупција може да предизвика огромни штети. За да се спречи корупцијата, најважна е нејзината превенција. Затоа треба да се воспостават соодветни правила и прописи, внатрешни контролни механизми и вклучување лица со високи етички стандарди“.

Ова на адреса на одговорните структури во Македонија вчера им го порача потпретседателот на Европската комисија, Сим Калас, од дводневниот форум на шефовите на врховните ревизорски институции на земјите-кандидати и потенцијални кандидати што се одржа во Скопје.

13.06.2007 Дирекцијата за спречување на перењето пари очекува од банките да добие извештаи за сите трансакции на физички лица поголеми од 100.000 денари и на фирмите од над 200.000 денари

Дирекцијата за спречување на перењето пари бара од банките да и' достават финансиски податоци за педесетина фирми и физички лица за изминатите шест години. Дознаваме дека на списокот се и поголеми и познати домашни компании, но и помали во кои постојат роднински врски меѓу сопствениците. Банкарите велат дека досега немало вака обемна акција од страна на оваа државна институција.

Дирекцијата има право да бара вакви информации ако се сомнева во активности поврзани со перење пари и финансирање тероризам. Според нашите информации, Дирекцијата очекува од банките да добие извештаи за сите трансакции на посочените физички лица поголеми од 100.000 денари и на фирмите од над 200.000 денари. Барањето е испратено пред дваесетина дена. Од Дирекцијата не добивме одговор која е целта на оваа акција и за какви сомневања станува збор.

12.06.2007  Освен шестмесечното доцнење на изборот на пет члена на Судскиот совет, дополнително ќе доцни и почетокот на работата на новиот управен суд. Овој суд според законот требаше да почне со работа во мај годинава. Но, поради некомплетноста на Судскиот совет, кој треба да ги избира судиите што ќе работат во управниот суд, тоа не се случи.   

Владата сега на пратениците им предлага по итна постапка да се измени Законот за управната постапка и овој суд да почне да работи 30 дена по изборот на останатите пет члена на Судскиот совет. Измените на Законот се ставени на дневен ред пред пратениците, а пратеничките групи денес ќе ги донесат своите ставови. СДСМ во оваа владина постапка гледа нов начин на пролонгирање на изборот на Судскиот совет.

11.06.2007 Владата го менува Законот за јавни набавки. Наместо досегашната практика за распишување тендер за набавки поголеми од 3.000 евра, Министерството за финансии предлага оваа цифра да биде 5.000 евра. Досегашниот член од Законот за јавни набавки велеше дека набавката од мала вредност, набавувачот во текот на годината може да ја спроведе за купување стоки во вредност од 3.000 евра, при што треба да обезбеди најмалку три понуди, од кои ќе ја избере најповолната понуда.

Од досегашната примена на Законот за јавни набавки произлегло дека долгите рокови за спроведување на редовните постапки, кои во меѓународната практика се предвидени за големи набавки, се непропорционални за сите набавки над 3.000 евра што се пропишани со законот, велат во министерството. На ова, велат тие, укажале и странските експерти, кои сметаат дека таквиот пристап е неекономичен и премногу бирократски, со што драстично се зголемуваат и трошоците за спроведување на постапките за јавни набавки.
Зголемувањето на најнискиот износ за објавување тендер за јавни набавки, многумина учесници на јавните тендери го оценуваат негативно. Тие велат дека со зголемување на износот на јавните набавки нема да се спречат негативностите.