Вести

09.07.2007 „Финансирањето на политичките партии пред избори е моментот кога политиката станува најдоходовниот бизнис во државата. Ова не само што е болна точка за која е утопија да се говори, туку дефинитивно е најсивата зона од сите сиви зони“, потенцира професорот на Правниот факултет, Ванчо Узунов. Според него, спонзорството може да биде оправдано само за добра иднина, а не и за сопствена инвестиција. „Ако некој бизнисмен финансира политичка кампања, тој прави многу добра рентабилна инвестиција. Партиите кои ја освојуваат власта потоа му враќаат од јавните пари. Финансирањето во политичка идеја или програма не е забрането, но треба точно да се знае кој плаќа за партиите“, додава професор Узунов. Транспарентноста е потребна за да се знае дали трошењето на јавните финансии е квалитетно или искривено. Тоа може автоматски да се препознае на тендерите, ако листата на финансиери се совпадне со оние кои добиле зделка на тендер. Експертите потенцираат дека процедурата за јавни набавки е сложена, а дека квалитетот на вработени кои се вклучени во постапките треба да биде екстра-добра. Најважно е да се обезбеди нивна независност од власта, а во одлучувањето кој да добие јавен тендер никаков удел не смее да има ниту еден извршен функционер.

Проектирањето на буџетот со години наназад не се менува, а ставките се препишуваат. Многу ретко се анализира дали се потребни такви буџетски зафаќања или не. Ефектот може да е нула, но ништо не се менува. Најлошите менаџери се оние кои и тогаш кога имаат пари остануваат сиромашни. Експертите се сомневаат дека програмите во државните органи се донесуваат врз функционална анализа, а уште помалку веруваат дека во администрацијата има луѓе оспособени за тоа.

05.07.2007  Конфискацијата на имот на сторители на криминални дела ќе придонесе за намалувањето на криминалните дејности во државата.
Ова, како што јави репортерот на Макфакс, е истакнато на работилница на тема „Значењето на мерката конфискација во борбата против корупцијата“, што денеска се одржа во Скопје.

Според Слаѓана Тасева, претседател на програмскиот совет на „Нулта корупција“ , потребно е државните органи да ги следат трансакциите на парите, за да може навреме да се открие дали тие се стекнати на криминален начин.

Таа изрази верување дека точна мерка за конфискација ќе ги намали криминалните дејства во земјата.

Министерот за правда Михајло Маневски, осврнувајќи се на измените што се подготвуваат во Законот за спречување корупција, посочи дека целта е казната да го погоди сторителот.

Маневски укажа и на тешкотиите со кои се соочуваат државните органи, особено кога треба да се истражуваат тајни банкарски сметки.

Според него, политиката на банките не дозволува пристап и истрага на овие сметки.

Во таквите случаи се започнува со масовна истрага, а потоа работата спласнува поради недостиг на одредени информации, смета Маневски.

03.07.2007 Наместо за елементарни непогоди и трошоци во случај на „виша сила“, парите од буџетската резерва лани, без амин од Собранието, Владата ги трошела за други програми и проекти, утврди Државниот завод за ревизија. Ревизорите ги оспоруваат финансиската поддршка на МРТ од 1,7 милион евра, услугите на експертска куќа и меѓународна адвокатска фирма од Швајцарија вредни околу еден милион евра, кофинансирањето на филм со 131.000 евра за кој претходно биле потрошени планираните 1,2 милион евра, подготовката на парламентарните избори со околу 39.000 евра. Во ревизорскиот извештај за Буџетот за 2006 година на одговорност се повикуваат претходниот и сегашниот министер за финансии, Никола Поповски и Трајко Славески.

Спорни се и околу 205.000 евра потрошени за хигиена, обезбедување, ПП-заштита и тековно одржување, над 97.000 евра за аконтација на судски трошоци во Париз, околу 39.000 евра за реализација на Проектот за олеснување на трговијата и транспортот во Југоисточна Европа, како и трансфери до невладини организации и здруженија надвор од предвидени пари во годишните програми и закони. Ревизорите посочуваат дека во овие случаи не станува збор за непредвидливи трошоци и за нив морало да одлучува Собранието. Тие утврдија и дека кај шест буџетски корисници биле зголемени буџетите за 2,1 до 15,6 отсто со пари од тековните резерви. Подготвувањето на Буџетот доцнело во сите фази, што се објаснува со незавршените преговори со мисијата на Меѓународниот монетарен фонд.

02.07.2007  Прилепската наменска фабрика „11 Октомври Еурокомпозит“ и скопскиот основен суд Скопје 1 на нејасен начин се обидуваат да извлечат 22 милиона евра од државниот буџет, реагираа поранешни вработени на високи функции во фабриката.

Станува збор за спор што компанијата го повела во 1996 година против државата затоа што купиле репроматеријали за југословенскиот тенк М84АБ, но државата ја прекинала зделката, со што им нанела загуба. Таа загуба сосе камати денес достигнала 22 милиони евра. Прилепската фабрика двапати успеала да го добие спорот во Основниот суд Скопје 1 и двапати да го загуби пред апелацискиот суд.
На овие пари инсистира Владо Поповски, владиниот претставник во „Еуркомпозит“. Тој бара да се исплатат 22 милиона евра и со тоа да се покријат загубите од 8 милиони евра што досега ги има фабриката.
Меѓутоа, Управата за јавни приходи веќе двапати бара стечај за „Еурокомпозит“.

– Како може да има долг кон фабриката, кога сите 149 тенка во кои беа вградени делови од „Еурокомпозит“ беа испорачани на Кувајт. Згора на тоа, „Еуркомпозит“ учествуваше со два проценти од вредноста на тенкот, а другите фабрики од Македонија, како МЗТ, „Газела“ и „Братство“ од Охрид, кои учествуваат во производството на тенкот, не ја тужат државата. Во производството на тенкот учествуваа 22 фабрики од бивша СФРЈ и, колку што знам, никоја од нив не ја тужи својата република – се прашува поранешен функционер во фабриката.

27.06.2007 Транспаренси Интернешнал (ТИ) денес го поздрави критичкиот тон на извештајот на Европската комисија за остварувањето на во борбата со корупција и организираниот криминал во Романија и Бугарија. Водечката анти- корупциска организација исто така ја повика комисијата да воспостави постојан механизам за мониторинг за сите членки, за да се осигура еднаква обврзаност во целата Унија.

„Европска Унија која што функционира мора да биде ослободена од корупција“- рече Миклош Маршал, регионален директор на Транспаренси Интернешнал за Европа и Централна Азија. „Борбата против корупција во Романија и Бугарија е прашање на интегритет на целата Европска Униј. Тоа е критично.“

„Сурова иронија е тоа што Европската Унија има максимална сила по прашањата за корупција пред проширувањето“- рече службеникот за политиката на ЕУ во Транспаренси Интернешнал Рун Расмусен.

„Но кога веќе земјите се во Унијата, кадешто парите, добрата, луѓето и проблемите- можат да се движат слободно , влијанитео паѓа скоро на нула. Ова мора да се измени.“

25.06 2007 Во државава се пишуваат „совршени“ закони кои веднаш паѓаат на тестот на применливоста. Непрецизните насоки кој да одработи ги премислуваат институциите. Едноставно речено, никој не сака да изгори рака со конфискација на имот, дури и на донесени решенија. Случајот на Стојмир Петров е школски пример кој во целост ги потврдува маните на законодавството кое не предвидува што понатаму со затајувачите на данок. Имено, за директорот на Институти уште пред две години постои судска пресуда дека затајувал данок и дека на сметка на државата треба да плати 100.000 евра. Но, оваа сума се' уште не е стасана во Буџетот, оти нема кој да ја наплати!

Така, додека државните институции не предвидат кој треба да го наплати данокот, Управата за јавни приходи работи во празно на утврдувањето на потеклото на имотот. Само се вртиме во круг, затоа што целта не се постигнува ако виновниците ги обесиме на столбот на срамот. Останува отворено дали Стојмир Петров и некои други уловени по него за купени станови, изградени палати, фирми, автомобили, непријавени трансакции, префрлени пари и вредности на други имиња во фамилијата и пошироко од пари кои сигурно не се од плата, ќе останат вечни должници на државата. На списокот на затајувачи се и градоначалничката Виолета Аларова, за која е пресметано дека должи 100.000 евра, потоа доктор Борче Петровски треба да плати 150.000 евра, а највисоката сума на даночно затајување од 780.000 евра е пресметана за поранешниот министер за здравство Владо Димов.

21.06.2007  Годишно, по основ на барања за надомест на штета од лица кои биле неосновано или незаконито лишени од слобода, или неоправдано осудени, од сметката на Министерството за правда се одлеваат по околу 350.000 евра. Како најголеми виновници се посочуваат истражните судии, кои како од ракав изрекуваат мерки притвор и кога треба и кога не треба, но и на се поголемиот број случаи на повлечени обвиненија од страна на обвинителите во судските процеси.

Исплатата на обештетувањата Министерството за финансии ги врши присилно, по извршни решенија кои странките ги добиле по судски пат. Ако четворицата обвинети, па ослободени лица од случајот "Раштански лозја"по судски пат успеат да ги добијат бараните осум милиони евра како отштета што поминаа цела година без потреба во притвор, може да падне централниот Буџет, проценуваат експертите.

Опозицијата во Македонија секогаш обвинува дека мерката притвор се одредува од политички мотиви и поради реваншизам, особено кога се апсат и притвараат ексфункционерите непосредно по смената на власта. Упатените службеници од Министерството за правда, пак, предупредуваат дека во последно време грешки во процедурата на лишување од слобода се прават од незнаење, но и намерно, од економски, т.е. криминални причини.

20.06.2007 ДИК се' уште не поведува никаква иницијатива за казнување на политичките партии кои за да ја освојат власта промовираа луксузни кампањи, бидејќи извештаите на ДЗР биле нејасни! Допрва ќе проучуваат што да направат и какви мерки да преземат, ама ветуваат дека тоа ќе биде во најскоро време.
Колебливоста на Државната изборна комисија дали да ги олесни партиските џебови за скромни 5.000 евра се случува цела година по одржаните парламентарни избори и речиси половина година откако врховната ревизорска институција низ многу бројки потврди дека партиите за четири-пет пати ги надминале износите предвидени за кампања. Демократијата е процес што тешко се учи и што долго трае, а за тоа мора да постои силна волја, потенцираат експертите за изборни системи. Според нив, најчестите казни во европските законодавства за партиите се бришење на нивното постоење од регистрите. Одземањето мандати е поретко, но го има.

18.06.2007 Нема веќе одлагање на спроведувањето на решенијата за наплата на 70 отсто персонален данок на доход за непријавени средства, тврди министерот за правда Михајло Маневски. Според него, во измените во Законот за спречување на корупцијата, е вметнато дека наплатата по овој основ, ќе се спроведува согласно Законот за даноци. Досега ваквите решенија донесени од страна на Управата за јавни приходи стоеја во фиока, бидејќи никој не се сметаше за надлежен за наплата на данокот. Еден таков случај е и решението на сега веќе разрешената судијка Снежана Попчевска, на која УЈП уште во декември минатата година и пресмета дека на основ на непријавени средства треба да плати 1 милион и 700 илјади денари.

Измените во Законот за спречување на корупцијата, според Маневски, се со цел да се надминат ваквите недоразбирања и да се заострат казните за прекршителите на законите кои на тој начин нелегално се збогатуваат. Така, во новите измени кои поминаа пред влада, стои дека во постапките за испитување на имот лицата чиј имот се проверува мора да достават докази и извори со кои е стекнат имотот. Во анкетните листови кои се доставуваат до УЈП и Антикорупциската комисија, лицата мора да ја внесуваат секоја измена во рок од 30 дена. УЈП доколку утврди неправилност кај некого има право да оданочи со 70 отсто и при тоа да поведе кривична постапка, за затајување данок. Казните затвор за затајувачите се 3 месеци до 1 година, односно 1 до 3 години доколку тие се службени лица.

15.06.2007 Македонија се' уште претставува рај за перачите на пари. Борбата против корупцијата и криминалот не подразбира пароли, туку конкретни чекори во системот на институции и соодветни реакции на клучните луѓе, порачуваат експертите. Можеме да ја донесеме поранешната романска министерка за правда Моника Маковеј кај нас, но тоа не е гаранција дека ќе бидеме успешни во справувањето со криминалот и корупцијата. Секоја држава функционира на различен законодавен и институционален начин. Странците се немоќни да предложат механизми кои би биле ефикасни во нашите услови, бидејќи тоа дава позитивни резултати во нивни услови.

Не е никаква тајна дека живееме во општество што работи исклучиво со готовина. Секојдневно се внесуваат пари во финансискиот систем на државата и се прикажуваат како готовински пазар. Тоа се прави преку пицериите, бензинските пумпи, преку фирмите и трговските друштва кои работат директно со кеш. Токму таму треба да се препознае перење пари и да се алармира. Имаме илјада прашалници околу нас од каде потекнува нешто, како се збогатиле некои луѓе. Кој да открие?